Metoda Porannego Kręgu

Metoda Porannego Kręgu jest metodą, która obejmuje swym zasięgiem wszystkie zmysły: dotyk, wzrok, słuch, węch i smak. Głównym jej celem jest dostarczenie wychowankom określonej ilości bodźców, które pobudzają zmysły do działania a co za tym idzie stworzenie poczucia bezpieczeństwa, zaufania i radości. Pamiętajmy, że zmysły mają duży wpływ na proces uczenia się, dostarczają nam informacji o otaczającym nas środowisku i są podstawą rozwoju każdego człowieka. Pracując więc z dzieckiem niepełnosprawnym staramy się dostarczać mu, wiele rozmaitych bodźców zmysłowych, które pobudzają jego wszechstronny rozwój. W czasie trwania Porannego Kręgu głównym zadaniem nauczyciela jest stworzenie przyjaznej atmosfery a przede wszystkim zniwelowanie niepewności wśród wychowanków dzięki czemu uczą się koncentracji i wiary we własne możliwości.
Metoda Porannego Kręgu jest formą zajęć grupowych dzięki czemu umożliwiamy im bycie w grupie, ale nie pozbawiamy też indywidualnego kontaktu z nauczycielem. Dzieci siedzą w kręgu zwrócone twarzą do siebie. Istotnym elementem, o którym powinniśmy pamiętać jest wygodna pozycja ułożeniowa u dzieci leżących. Komfort i poczucie bezpieczeństwa jest połową sukcesu w trakcie przeprowadzonych zajęć. Nauczyciel podchodzi kolejno do każdego dziecka i wspólnie z nim wykonuje daną czynność. Podstawą metody "Porannego Kręgu" jest otaczający nas świat przyrody, który jest źródłem podstawowych symboli: żywiołów, barw, zapachów, smaków, odgłosów, wrażeń dotykowych i termicznych, które przyporządkowane zostały określonej porze roku:

 

	Lato	Wiosna	Jesień	Zima
Żywioł	Ogień	Ziemia	Powietrze	Woda
Kolor	Czerwień Pomarańcz	Zieleń	Żółć Brąz	Biel Błękit
Zapach	Różany	Cytrynowy	Lawendowy	Miętowy
Smak	Wiśniowa konfitura	Cytryna z cukrem	Krem orzechowy Miód	Miętowe talarki w czekoladzie
Instrument	Gong	Bęben	Dzwony rurowe	Trójkąt Dzwoneczki
Rekwizyty	Czerwone chusty wstążki	Zielone chusty wstążki	Suche liście Brązowe, żółte chusty, wstążki	Chusty Papierowy śnieg
Głoski	I	O	E	A

 

Jak wygląda Metoda Porannego Kręgu? Poszczególne etapy jej przeprowadzenia:

1. Zapalenie lampki zapachowej (zapachy zgodne z porą roku).
2. Obejście z lampką kręgu dzieci, wymienienie imion, zwrócenie uwagi na cechy ognia.    

 

 

3. Śpiewanie powitalnej piosenki, w której wymienia się imię każdego dziecka, i jednoczesne masowanie dłoni oliwką zapachową (zapach oliwki powinien być taki sam jak lampki zapachowej, piosenką mogą być np. dwukrotnie powtarzające słowa "Witaj ... (imię dziecka), jak się masz. Wszyscy cię witamy. Wszyscy cię kochamy, bądź wśród nas".

 

 

4. Krótkie opowiadanie o danej porze roku, w którym możemy pokazać różne ciekawostki przyrodnicze z nią związane.
5. Spotkanie z żywiołem:
- wiosna - rozcieramy dzieciom glinę na dłoniach, najpierw jest mokra, śliska i zimna, a później ciepła, szorstka i krucha;
- lato - zapalamy świece lub lampion, opowiadamy o ogniu i pokazujemy jego właściwości, na koniec zdmuchujemy lub zalewamy ogień wodą;
- jesień - rozwiewamy suche liście, poruszamy tkaninami na ścianach i suficie albo zabawkami, rozwiewamy włosy dzieciom;
- zima - demonstrujemy wodę w stanie ciekłym i stałym, dzieci dotykają lodu, który jest zimny, śliski, zimny i mokry).

 

    

6. Demonstracja instrumentu muzycznego (gra nauczyciel i jeśli to możliwe, dzieci; wiosną na bębnie, latem na gongu, jesienią na dzwonach rurowych a zimą na dzwonkach i trójkącie).

    

 

7. Zakładanie na głowy dzieci kolorowych chust (kolor chusty zgodny z barwą pory roku) - następnie dziecko samo (lub z pomocą) ściąga chustę z głowy.

 

 

8. Zaciemnienie sali (szukanie z lampką dzieci, wymawianie ich imion, dziecko w miarę możliwości odpowiada odpowiednią głoska; wiosną - "o"; latem - "i"; jesienią - "e"; a zimą - "a", albo inaczej daje znak, gdzie się znajduje, na przykład przez podniesienie ręki albo nogi).
9. Zastosowanie bodźców smakowych (podajemy dzieciom jedzenie o odpowiednim smaku, latem - słodką wiśniową konfiturę, jesienią - miód lub krem orzechowy, zimą - miętowe pastylki, wiosną - cytrynę z cukrem; pamiętajmy o higienie i osobnej łyżeczce dla każdego dziecka!). 10. Gaszenie lampki zapachowej.
Ważne jest systematyczne wykorzystanie tej metody (również jako wstęp do zajęć właściwych), bowiem uczymy także rozpoznawania rytmu dnia, przewidywalności zdarzeń, koncentracji uwagi na przebiegu zajęć. Większość dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym dzięki temu zaczyna kojarzyć swoje imię, podejmuje podstawową formę komunikacji, przywitania się. Wprowadzając polecenia typu: "daj rękę", "patrz", "słuchamy" utrwalamy schemat ciała oraz funkcję poszczególnych zmysłów ( oczy patrzą, uszy słuchają, ręka dotyka). Ponadto jest to dobry moment do wydłużania wspólnego pola uwagi u wychowanka, wydłużania kontaktu wzrokowego, kształtowania umiejętności słuchania. W przypadku osób z głęboką niepełnosprawnością umysłową jest to szczególnie istotne.