Metoda terapii zajęciowej
Justyna Świst, terapeuta zajęciowy
Ośrodek Rehabilitacyjno - Edukacyjno - Wychowawczy
Terapia zajęciowa - najogólniej jest to leczenie i usprawnianie psychiczne, fizyczne za pomocą określonych czynności, zajęć, które mają wartość kształcącą, wychowawczą, a także leczniczą. Inaczej jest to leczenie "poprzez pracę". Jako środek leczniczy, terapia zajęciowa może oddziaływać ogólnie, (na ogólną sprawność psychiczną i fizyczną jednostki) lub miejscowo (na zwiększenie sprawności i siły danej grupy mięśni lub kończyny). W obecnej koncepcji leczenia dąży się do tego, ażeby osoba dotknięta schorzeniem lub urazem nie pozostała przez dłuższy czas bezczynna. Możliwie jak najwcześniej wprowadza się czynne zajęcia, stopniowo przechodzi do coraz intensywniejszych czynności, aż do osiągnięcia pełnej sprawności fizycznej i ogólnej aktywności.
Celem terapii zajęciowej prowadzonej w OREW jest dążenie do jak największej samodzielności i zaradności życiowej, nauczenie funkcji niezbędnych w życiu społecznym, a także angażowanie do spontanicznej i celowej aktywności.
Zajęcia prowadzone w ramach terapii zajęciowej to m.in.:
- terapia ręki - podnoszenie jakości chwytu dowolnego, nożycowego i pęsetkowego, a także ograniczenie ruchów zamierzonych, mimowolnych i ćwiczenie ruchów docelowych dziecka.
![]() |
![]() |
- trening umiejętności społecznych - to jeden z rodzajów terapii zajęciowej, który realizowany jest w postaci: treningu czystości, higieny, ubierania. Nasi podopieczni uczestniczą w imprezach okolicznościowych i wycieczkach, które również są dla nich formą treningu umiejętności społecznych.
![]() |
- arteterapia z wykorzystaniem technik graficznych, malarskich, dekoracyjnych i mieszanych. Zaliczamy tutaj również szereg ćwiczeń rozwijających umiejętności posługiwania się narzędziami i przyborami plastycznymi oraz usprawnianie czynności manipulacyjnych z wykorzystaniem różnorodnych mas i materiałów plastycznych.
![]() |
![]() |
- zabawoterapia: zabawy manipulacyjne, konstrukcyjne, układanki dydaktyczne oraz ćwiczenia grafomotoryczne rozwijające sprawność manualną ręki, precyzję ruchów i koordynację wzrokowo-ruchową. - stymulacja dotykowa i stymulacja proprioceptywna z wykorzystaniem materiałów o zróżnicowanej fakturze, strukturze i konsystencji oraz masaż i różne formy dotyku. - biblioterapia - terapia wykorzystująca książki, terapia poprzez literaturę, inaczej ukierunkowane czytelnictwo; cele: dostarcza tematów do rozmów, niesie nowe spojrzenie na własne problemy, - choreoterapia - terapia wykorzystująca taniec. Jest to proces integrujący jednostkę poprzez odczuwanie pełni cielesności, ekspresji, identyfikacji, samoświadomości. Elementy leczące w choreoterapii to ruch, muzyka, temp, grupa, rytm, czas, przestrzeń, terapeuta, dotyk. Stosowane techniki to taniec, ćwiczenia muzyczno-ruchowe, improwizacje muzyczno-ruchowe.
|
- silwoterapia - terapia wykorzystująca spacery. Czynnikiem terapeutycznym jest kontakt z przyrodą. Można tutaj również odnaleźć elementy chromo terapii ponieważ kolor zielony pomimo a może dzięki swojemu konserwatyzmowi i zasadniczości wykazuje działanie uspokajające.
![]() |
![]() |
- muzykoterapia - stosowanie muzyki w celach leczniczych również w sposób planowany i systematyczny, indywidualnie lub grupowo. Można ją stosować w formie biernej (słuchanie) i aktywnej (śpiewanie). Cel: ukierunkowanie przeżyć w czasie słuchania muzyki tak, by w trakcie całej terapii mogły być wykorzystywane.
- chromoterapia - terapia wykorzystująca kolory (np. w Sali Doświadczania Świata tzw. Snoezelen - sala wykorzystywana w terapii osób z deficytami intelektualnymi, pozwala na polisensoryczne poznawanie otoczenia). Ważna jest atmosfera relaksacji stworzona poprzez odpowiednią muzykę i grę kolorów. Inny przykład wykorzystywania chromo terapii to odpowiedni dobór kolorów w pomieszczeniach do pracy, nauki, odpoczynku itd. Znaczenie ma również kolor naszego ubioru.
![]() |
![]() |
- zajęcia relaksacyjne, stanowiące formę psychoterapii, ich celem jest odprężenie, rozładowanie stanu napięcia psychofizycznego i mięśniowego - rozluźnienie (w ciągu dnia) bądź wyciszenie, świadome obniżenie aktywności myślowej (zazwyczaj wieczorem). Jest to ważny element radzenia sobie ze stresem. Wykorzystuje się tutaj elementy muzykoterapii, poezjo-terapii.
- gry i zabawy; cele: poprawa sprawności fizycznej i psychicznej, rozwijanie orientacji, pomysłowości, uzupełnienie wiadomości oraz umiejętności podejmowania decyzji, wprowadzają poczucie sprawiedliwości, podporządkowanie i poznanie zasad.
Terapeuta w OREW wykorzystuje te metody terapii zajęciowej, które w największym stopniu odpowiadają potrzebom i umiejętnością dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie.
Zajęcia mają na celu:
- zachęcenie do twórczej ekspresji,
- ćwiczenia motoryki małej i motoryki dużej,
- nauczyć wykonywania czynności porządkowych,
- doskonalenie umiejętności współdziałania w grupie,
- niwelowanie lęku, niepokoju, negatywnych emocji,
- naukę odpoczynku i relaksu,
- rozwijanie sprawności intelektualnej.
- ćwiczenia motoryki małej i motoryki dużej,
- nauczyć wykonywania czynności porządkowych,
- doskonalenie umiejętności współdziałania w grupie,
- niwelowanie lęku, niepokoju, negatywnych emocji,
- naukę odpoczynku i relaksu,
- rozwijanie sprawności intelektualnej.
Zajęcia prowadzone są w formie zabawowej, a wykorzystywane metody pracy maja w sposób najbardziej skuteczny, efektywny, choć łagodny przyczynić się do rozwoju wychowanka we wszystkich sferach jego życia. Zajęcia z terapii zajęciowej mogą rozwijać nowe zainteresowania lub rozszerzać wcześniej zdobyte. Doświadczenia, które rodzą się w trakcie malowania farbami, modelowania kształtów w glinie, masie solnej, piasku, czy innych materiałach są źródłem przyjemnych doznań, dobrego samopoczucia i jednocześnie pobudzają do aktywności twórczego działania.